Castros e mámoas

primeiros asentamentos

os nosos castros

Cabanas alberga diversos castros, todos eles sen escavar, en diferentes parroquias do concello. Situados en espazos elevados, algún deles permite gozar dunhas inigualábeis vistas panorámicas.

Castro de piñeiros

Parroquia: S. Vicente de Regoela
Lugar: Piñeiros
Coordenadas: 43º26’48,5”N / 8º06’33”W

Situado na parroquia de San Vicente de Regoela, o castro de Piñeiros, está formado por un único recinto con forma oval de 110m. no eixo N.-S. e 100m. no eixo E.- W. O arroio de Cerdeiras reforza, de forma natural, as defensas no lado mais occidental. No sector oriental, con todo, a estrutura defensiva está mellor formada, así ademais da muralla de terra que rodea a totalidade do conxunto, cunha altura de entre un e catro metros, no interior, e de catro a sete metros no exterior, pódese ver un foso con mais de tres metros de ancho, precedido por un antefoso de entre medio metro e un metro de altura. A entrada ao poboado, situada no lado suroeste, é unha abertura de cinco metros na muralla.

de monte de castro

Parroquia: Sto. Estevo de Irís
Lugar: Cutiño
Coordenadas: 43º26’5,3”N / 8º08’35,2”W

Situado na parroquia de Santo Estevo de Irís, o castro Monte de Castro, está a formar por un recito de dimensións, 95m. no eixo N.-S. por 80m. no eixo E.- W., é de forma oval. Rodéao unha muralla de terra e pedra dun a dous metros de altura no interior e de dous a tres metros no exterior. A defensa do castro fórmana un foso, de entre catro e seis metros de ancho e un antefoso que oscila entre medio metro e un metro de altura. Accédese á croa a través dunha abertura na zona NNE duns dous metros de anchura.

Castro das modias

Parroquia: S. Martiño de Porto
Lugar: As Modias
Coordenadas: 43º25’35,7”N / 8º08’5,2”W

O castro dás Modias está situado sobre unha lomba na conca do río Castro. O río actúa como defensa natural, No lado norte pódese ver un terraplén que chega ata o mesmo. Ten un recinto central de 78m. no eixo N.-S. e 95m. no eixo E.- W. con forma oval. Está rodeado por un terraplén culminado nun muro de terra de entre 40cm e 60cm. de altura no interior e de dous a catro metros no exterior, o muro practicamente desaparece no cara norte, onde o río Castro exerce de defensa natural. Pódese ver unha rampla de acceso na zona SSE, interrompendo a defensa. Non está claro que este fóra o acceso principal orixinal. A este castro poderíaselle asociar a procedencia do Torques de San Martiño de Porto.

pegadas do neolítico

as Mámoas

As mámoas son construcións realizadas coa acumulación de pedra e terra, cun uso funerario.
En Cabanas hai documentada unha boa mostra delas, algunhas das cales detallamos a continuación.


NOME	PARROQUIA	LUGAR	COORDENADAS	DESCRICIÓN
A Serra 1	S. Vicente de Regoela	A Serra	43º26'50'' N / 8º05'43'' W	Túmulo de 20m. no eixo N.-S. e 23m. no eixo E.- W. e 2 m. de altura. Cunha ampla depresión central, dun metro de profundidade, aprécianse restos de pedras da coraza.
A Sera 2	S. Vicente de Regoela	A Serra	43º26'50'' N / 8º05'43'' W
O Bogallo 1	Sta. Olaia de Soaserra	O Bogallo	43º26'12'' N / 8º05' 50'' W	Túmulo de 13m. eixo N.-S. e 15m. eixo E.- W. Ten unha altura de trinta centímetros.
O Bogallo 2	Sta. Olaia de Soaserra	O Bogallo	43º26'12'' N / 8º05' 50'' W	Atópase a uns 100 m. ao noroeste de O Bogallo 1. É un túmulo de 11m. nos seus eixos N.-S. e E.-W. con unha altura entre 40 e 50 cm.
Cal da Serra	Sta. Olaia de Soaserra	Lavandeira	43º26'27'' N / 8º06' 10'' W
Cadabal	Sta. Olaia de Soaserra	Lavandeira	43º26'27'' N / 8º06' 10'' W	Túmulo de 15 m. no eixo N.-S. por 19 no eixo E.-W. Ten 1,4 m. de altura. Depresión duns 70 cm. de profundidade.
Painceira 1	Sta. Cruz de Salto	Baladós	43º26'01'' N / 8º07' 10'' W	Túmulo megalítico de 20 m. no eixo N.-S. por 20,5 m. no eixo E.-W. con 2 m. de altura. Ten unha depresión central de 1 m. de profundidade na que se ven dous ortostatos de granito. Ten pedras da coraza de granito e Cuarzo.
Painceira 2	Sta. Cruz de Salto	Baladós	43º26'01'' N / 8º07' 10'' W	Túmulo megalítico de 17 m. no eixo N.-S. por 15,5 m. no eixo E.-W. cunha altura de 1,3 m. Cunha depresión de 1 m. de profundidade.
Monte dos Golpes 1	Sto. Estevo de Eirís	Salto de Abaixo	43º26'22'' N / 8º07' 30'' W	É un túmulo megalítico de 17 m. no eixo N.-S. e 21 m no eixo E.-W. e 1,5m. de altura. Depresión de 1,3m. de profundidade.
Monte dos Golpes 2	Sto. Estevo de Eirís	Salto de Abaixo	43º26'22'' N / 8º07' 30'' W
Monte dos Golpes 3	Sto. Estevo de Eirís	Salto de Abaixo	43º26'22'' N / 8º07' 30'' W
Monte dos Golpes 4	Sto. Estevo de Eirís	Salto de Abaixo	43º26'22'' N / 8º07' 30'' W	Está situada a 100m. dirección sur da mámoa Monte dos Golpes 2. Túmulo de 9m. no eixo N.-S. por 9 m. no eixo E.-W. cunha altura de 50 cm. Obsérvanse restos da coraza formada por pedras de granito. Ten unha depresión duns 20 cm. de profundidade.
Monte dos Golpes 5	Sto. Estevo de Eirís	Salto de Abaixo	43º26'22'' N / 8º07' 30'' W	Túmulo de 11m. no eixo N.-S. por 12m no eixo E.-W. e de altura 50 cm. Ten unha depresión de 30 cm. de profundidade. Está devastado. Atópase a uns 60 m. e 70 m. en dirección SE das mámoas Monte dos Golpes 2 e 3.
Monte dos Golpes 6	Sto. Estevo de Eirís	Salto de Abaixo	43º26'22'' N / 8º07' 30'' W
Monte dos Golpes 7	Sto. Estevo de Eirís	Salto de Abaixo	43º26'22'' N / 8º07' 30'' W	Túmulo de 14 m. no eixo N.-S. por 14,5 m. no eixo E.-W. e 1 m. de altura. Está derruido. Ten unha depresión de 30 cm. de profundidade. Está situada a 100 m. ao nordeste da mámoa Monte dos Golpes 6.
Punxeiro 1	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W	Túmulo con 14 m. no eixo N.-S. por 11m. no eixo E.-W. e unha altura de 1 m. Distínguense restos de coraza. Está arrasada e ten unha depresión de 30 cm.
Punxeiro 2	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W	É un túmulo de 16 m. no eixo N.-S. por 16 m. no eixo E.-W. e una altura de 1 m. Pódense observar restos de coraza formada por pedras de granito. Depresión sobre 30 cm. de profundidade. Atópase situada a uns 200 m. dirección sur da mámoa Punxeiro 1.
Punxeiro 3	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W	Túmulo de 17 m. de eixo N.-S. por 18 m. no eixo E.-W. e cunha altura de 1,5m. Pódense ver restos de unha coraza formada de granito. Ten Unha depresión de 15 cm. de profundidade. Está situada a 50 m. da mámoa Punxeiro 2 en dirección SW.
Punxeiro 4	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W	Está moi arruinado. Túmulo de 12 m. no eixo N.-S. por 14 m. no eixo E.-W., cunha altura entre 50 cm. E 60 cm. Pódense ver unhas pedras hendidas que posiblemente formaran parte da estrutura tumular. Non se observa cono de depresión.
Punxeiro 5	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W	Túmulo de 19 m. no eixo N.-S. por 18 m. no eixo E.-W., cunha altura de 1m. Situada a 50 m. da mámoa Punxeiro 4 dirección oeste.
Punxeiro 6	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W	Túmulo de 24,5 m. no eixo N.-S. por 28 m. no eixo E.-W. cunha altura de 1,5 m. Pódense observar restos da coraza formada de pedras de granito. Cunha depresión de 60 cm. de profundidade. Sitúase a 50 m. dirección sur da mámoa Punxeiro 5.
Punxeiro 7	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W	Túmulo de 13 m. no eixo N.-S. por 15 m. no eixo E.-W. con unha altura de 1 m. Pódense ver restos de coraza granítica. Ten unha depresión duns 70 cm. de profundidade. Está situada a 100m. Dirección noroeste da mámoa Punxeiro 6.
Punxeiro 9	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W
Punxeiro 10	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W	Túmulo megalítico de 9 m. no eixo N.-S. por 9 m. no eixo E.-W. e cunha altura de 80 cm. Pódense ver restos de coraza de piedras de granito. Ten unha depresión de 30 cm. de profundidade. Está situada a 100 m. en dirección norte da mámoa Punxeiro 9.
Punxeiro 11	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W
Punxeiro 12	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W	Túmulo de 1 m. de altura e 9 m. no eixo N.-S. por 16 m. no eixo E.-W. Pódense ver resto de coraza de pedras de granito. Ten unha gabia que atravesa o túmulo de NO. Sitúase a 50 m. en dirección sudeste da mámoa Punxeiro 11.
Punxeiro 13	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W	Túmulo de 1 m. de altura e 12 m. no eixo N.-S. por 10,5 m. no eixo E.-W. Obsérvanse restos de coraza formada por pedras de granito, cunha depresión duns 70 cm. de profundidade. Atópase a 100 m. ao leste da mámoa Punxeiro 12.0
Punxeiro 14	Sta. Cruz de Salto	Porcar	43º26'38'' N / 8º07' 58'' W	Túmulo megalítico de 50 cm. de altura, 15 m. no eixo N.-S. e 14 m. no eixo E.-W. Pódense observar restos de coraza formada por pedras de granito. Ten unha depresión duns 20 cm. de profundidade.